در هفتمین روز عملیات موسوم بە “شاخەی زیتون” قرار داریم. دیروز “نیروهای دمکراتیک سوریە” (ق.س.د) روستاهای “بالیە”، “شیخ خوروس” و “قورنی” را از “ارتش ترکیە” و “نیروهای ارتش آزاد” بازپس گرفتند. بدین ترتیب حملات مداوم هوایی و زمینی علیە “ق.س.د” در شش جبهە از چهار سمت کانتون عفرین بدون پیشروی خاصی در حال انجام است.مقاومت سرسختانەی “نیروهای دمکراتیک سوریە بەدلایلی کە بە برخی از آنها خواهم پرداخت قابل پیشبینی بود. چند خبرنگار از جملە خبرنگار تلویزیون روداو کە در منطقە حاضر هستند، از احتمال توقف عملیات دولت ترکیە خبر می دهند. برداشت من این است کە اگر بر میزان فشارهای بین المللی اضافە شود و این فشارها باعث کاهش میزان حملات هوایی شوند، “ق.س.د” می تواند ظرف مدت کوتاهی مسیر تل رفعت بە منبج را کنترل کند و بە محاصرەی شش سالەی عفرین پایان دهد. از آنجا کە ترکیە آغازگر این جنگ بودە، مشروعیت لازم برای انجام حملات تهاجمی “نیروهای دمکراتیک سوریە” فراهم می شود. مخصوصن با علم بە اینکە “یگان های مدافع خلق” شش سال است کنترل منطقەی عفرین را بە دست گرفتە و در این مدت موارد و اسناد قابل اتکایی از تحریک و یا حملەی آنها بە داخل مرزهای ترکیە در دست نیست.
در معادلەهای نظامی-سیاسی سوریە منافع متضاد ابرقدرت ها و بازیگران منطقە بیش از آن است کە یک نیروی سیاسی “تنها” بماند. هرگونە توافق سیاسی ترکیە با روسیە، آمریکا و ناتو بر سر عفرین در میان مدت قابل اعتماد نخواهد بود. تا بە الان حداقل موضع چند دولت از جملە آلمان و فرانسە با اهداف ترکیە همخوانی نداشته است. در سطح منطقە هم در مقابل حمایت قطر از تهاجم ارتش ترکیە، با حمایت تلویحی امارات متحدەی عربی از “ق.س.د” روبرو هستیم.
”نیروهای دمکراتیک سوریە” با کنترل نزدیک بە سی درصد از خاک سوریە برای هیچکدام از بازیگران در صحنەی جنگ این کشور قابل چشم پوشی نیستند. از طرفی رژیم بعث سوریە از یک جنگ فرسایشی در عفرین استقبال خواهد کرد تا با خیال راحت تری بە سوی ادلب پیشروی کند و در صورت تداوم جنگ در عفرین، جبهەهای جدید را در شمال دیرالزور و یا رقە و طبقا باز کند، از سوی دیگر عاقلانە نیست کە روسیە کارت کردها را بەطور کامل بە آمریکا ببازد. این موارد از آن جهت مهم هستند کە می توانند حداقل موجب شکستن محاصرەی عفرین از سمت جنوب شرقی بشوند، مخصوصن اگر نگاهی داشتە باشیم بە رویدادهای دو سال گذشتە؛ پس از کنترل شهر حلب، کردها با هماهنگی با رژیم بعث توانستند تجهیزات نظامی و نیروی لازم را بە عفرین بفرستند و داستان آنجایی جدی می شود کە بدانیم “یگان های مدافع خلق” بیش از سە سال است خود را از هر نظر برای درگیری های احتمالی در عفرین آمادە می کند.
”نیروهای دمکراتیک سوریە” با کنترل نزدیک بە سی درصد از خاک سوریە برای هیچکدام از بازیگران در صحنەی جنگ این کشور قابل چشم پوشی نیستند. از طرفی رژیم بعث سوریە از یک جنگ فرسایشی در عفرین استقبال خواهد کرد تا با خیال راحت تری بە سوی ادلب پیشروی کند و در صورت تداوم جنگ در عفرین، جبهەهای جدید را در شمال دیرالزور و یا رقە و طبقا باز کند، از سوی دیگر عاقلانە نیست کە روسیە کارت کردها را بەطور کامل بە آمریکا ببازد. این موارد از آن جهت مهم هستند کە می توانند حداقل موجب شکستن محاصرەی عفرین از سمت جنوب شرقی بشوند، مخصوصن اگر نگاهی داشتە باشیم بە رویدادهای دو سال گذشتە؛ پس از کنترل شهر حلب، کردها با هماهنگی با رژیم بعث توانستند تجهیزات نظامی و نیروی لازم را بە عفرین بفرستند و داستان آنجایی جدی می شود کە بدانیم “یگان های مدافع خلق” بیش از سە سال است خود را از هر نظر برای درگیری های احتمالی در عفرین آمادە می کند.
شکست کردها در عفرین درست چند ماه بعد از شکست در کرکوک علاوە بر تزریق ناامیدی فراوان بە اغلب کردها، آنها را برای سالهای مدیدی پیادەنظام نیروهای بین المللی و منطقەای باقی خواهد گذاشت. اگر صریح تر باشم باید بگویم کردها همزمان با از دست دادن عفرین، باید با رویای رسیدن بە آب های آزاد وداع کنند و تا زمانی کە آنها بە آب های آزاد دسترسی پیدا نکنند، هیچوقت در منطقە بە “بازیگر”ان جدی و خودآئینی بدل نخواهند شد و کماسابق مجبورند در کنار دولت های متخاصم منطقە و خارجی زیست کنند و از این راه بەدنبال بسیاری از حقوق حقەی خود باشند. اما دسترسی بە آب های آزاد و گذر از انسداد ژئوپولتیکی کنونی، دولت های منطقە را ناچار خواهد کرد بە حقوق سیاسی آنها اعتراف کنند. کلید نزدیک شدن یا دسترسی کامل بە این هدف حیاتی درست از عفرین می گذرد، در واقع عفرین در حال حاضر مهمترین شاهرگ سیاسی-اقتصادی هر چهار پارەی کردستان است. برد “نیروهای دمکراتیک سوریە” در این جنگ همزمان برد تمام جریان های سیاسی کردی در خاورمیانە است، حتی اگر در حال حاضر احزابی هم باشند کە با عینک رقابت های حزبی منتظر شکست ی.پ.گ باشند. این برد همچنین زمینە را برای تحکیم روابط اتنیک های حاضر در کنفدراسیون شمال سوریە هموار می کند و یافتن راه حل سیاسی و کسب مشروعیت و تثبیت سیاسی را بیش از بیش تسریع خواهد بخشید.
پیروزی زودهنگام ارتش ترکیە می تواند علاوە بر پیچیدە کردن کلاف جنگ داخلی سوریە، بە تقویت شبەنظامیان مورد حمایت آنها منجر شود، بدین ترتیب حد فاصل جرابلس-ادلب بە کنترل ترکیە در خواهد آمد و بەمانند گذشتە برای زمانی طولانی می تواند کردها را آسانتر سرکوب و کنترل بکند.
از آن سو شکست ارتش ترکیە کە برای اولین بار پس از جنگ داخلی سوریە بەطور مستقیم در یک عملیات برون مرزی شرکت می کند، یک شکست معمولی نخواهد بود و احتمال دارد بە ایجاد تغییرات گستردە در سطح سیاست داخلی ترکیە بیانجامد. رویەای کە حزب عدالت و توسعە ظرف چند سال اخیر در قلع و قمع گستردەی مخالفان و احزاب سیاسی در پیش گرفتە، در داخل و خارج ترکیە جبهەای علیە او شکل دادە کە مانند یک باروت عمل خواهد کرد.
از آن سو شکست ارتش ترکیە کە برای اولین بار پس از جنگ داخلی سوریە بەطور مستقیم در یک عملیات برون مرزی شرکت می کند، یک شکست معمولی نخواهد بود و احتمال دارد بە ایجاد تغییرات گستردە در سطح سیاست داخلی ترکیە بیانجامد. رویەای کە حزب عدالت و توسعە ظرف چند سال اخیر در قلع و قمع گستردەی مخالفان و احزاب سیاسی در پیش گرفتە، در داخل و خارج ترکیە جبهەای علیە او شکل دادە کە مانند یک باروت عمل خواهد کرد.
شتابزدگی در طراحی عملیات “شاخەی زیتون” می رود کار دست دولت ترکیە و حزب عدالت و توسعە بدهد. چگونە است طراحان این عملیات، شکست های ارتش ترکیە در مناطق کوهستانی قندیل یادشان نماندە کە حالا سر از منطقەی نسبتن کوهستانی عفرین در آوردەاند؟! حزب و جریانی کە بیش از سی سال در مقابل ارتش ترکیە در کوهستان های قندیل از پا در نیامدە، چگونە “ظرف مدت کوتاهی” در عفرین در هم خواهد شکست؟!
البتە منطقەی عفرین کوهستانی کوهستانی نیست و شکست در هر کدام از شش جبهەی جنگ کنونی می تواند کنترل کل منطقە را آسانتر کند. از این نظر کردها هنوز با چالش های زیادی مواجە هستند.
البتە منطقەی عفرین کوهستانی کوهستانی نیست و شکست در هر کدام از شش جبهەی جنگ کنونی می تواند کنترل کل منطقە را آسانتر کند. از این نظر کردها هنوز با چالش های زیادی مواجە هستند.
مسئلەی حملە بە غیرنظامی ها در هیچ کجای ارزیابی های قدرت های خارجی درگیر در سوریە قرار ندارد، وقتی رسانەهای این کشورها از “لزوم حفظ جان شهروندان عادی” سخن می گویند بدانیم کد رمز معاملەهای دیگر است کە بە وقتش برای تصویە حساب های دیگر آن را برجستە می کنند! با شروع عملیات “شاخەی زیتون” علاوە بر تلفات جانی و مالی گستردە، دە ها هزار شهروند نیز آوارە شدەاند و جالب است بدانیم پس از شروع جنگ داخلی این کشور، عفرین تنها منطقەی سوریە بود کە بەدلایل امنیتی-اقتصادی، جمعیت آن چند برابر شدە بود!
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر